A realidade dos residuos en Galiza: "Puntos limpos" ou simples vertedoiros de produtos perigosos? |
12 de decembro de 2011. Os puntos limpos deseñáronse para xestionar aqueles residuos urbanos tóxicos, perigosos ou especiais que non deben xuntarse co lixo domiciliario. Usualmente, son os concellos quenes os xestionan e a veciñanza debe trasladar voluntariamente os seus residuos (pilas, lámpadas, ordenadores, aceites...) coa garantía que van ser tratados axeitadamente. Porén, moitos puntos limpos son instalacións virtuais: non están abertos ou funcionan mal. Nestes casos rematan sendo simples "aparcadoiros de lixo" no que os residuos amoreados carecen das mínimas garantías sanitarias e ambientais. Tal é o caso do "punto limpo" do concello das Neves: baterías polo chan, anacos de uralita ciscados entre cascallos, aceites rebordando coa chuvia dun contentor aberto e fluindo polo chan...
Dada a natureza dos refugallos que acollen estas instalacións, é importante que os protocolos de recolida, almacenamento e tratamento destes sexan escrupulosamente respectados. A cidadanía confía en que as administracións cumpran as garantías sanitarias e ambientais no manexo destes residuos: para iso molestámonos en separar axeitadamente e desprazármonos até estes recintos cos nosos refugallos. Non é tolerábel que por desidia, incapacidade ou falta de interese, estes elementos perigosos e contaminantes non teñan un tratamento axeitado. Mesmo poden dar lugar a problemas sanitarios e ambientais: o fibrocemento (uralita) deita amianto, un elemento canceríxeno por inalación e contacto; unha soa pila abonda para contaminar 20.000 l de auga potábel e os seus metais pesados acumúlanse nos tecidos podendo provorcar disrupcións hormonais, tumores ou problemas neurolóxicos. E os aceites usados, sobre todo os minerais (aceites de motor) poden contaminar gravemente os acuíferos con hidrocarburos aromáticos policíclicos (HAPs, benzopirenos, etc.) e metais pesados. Estas malas prácticas son para ADEGA outra herdanza de SOGAMA: transmitiuse á cidadanía a idea de que o lixo simplesmente "desaparece" ao botalo ao contentor ou deixalo no punto limpo. E se non se ve o lixo, solucionado o problema. No entanto, os residuos non desaparecen: só cambian de ubicación (o enorme macrovertedoiro de SOGAMA na Areosa, Cerceda); ou de fase, transformándose ao incineralos en gases e cinsas moi tóxicas que xeran novos e máis graves problemas ambientais. |