04-10-2019
Con gobernos miopes e pasivos, a dirección de Endesa vai o seu.
Nun comunicado desta firma a CNMV o 27 de setembro a eléctrica afirma que vai “promover la discontinuidad de la producción de sus centrales térmicas de carbón en la Península, de conformidad con los trámites y procedimientos legalmente establecidos, y evaluar opciones de futuro en dichos emplazamientos”. Está a referirse as centrais térmicas de As Pontes en Galiza e Litoral en Almería. Ante esta noticia convén ter en consideración o seguinte:
Ocupa tamén o posto número 17 entre as máis contaminantes da Unión Europea. Está en funcionamento dende o ano 1976-79 con catro grupos que suman 1400 MW de potencia e asentouse aquí para aproveitar o lignito pardo da mina próxima a ceo aberto (máis de 2500 Ha) que xa esgotou fai anos e para vender electricidade a outra gran empresa do norte de Lugo.
As súas emisións (por unha cheminea de 356,5 m) de gases de efecto invernadoiro e acidificantes, gases que afectan a capa de ozono, partículas, metais pesados. Só son comparables a grandes xigantes contaminantes de Alemaña e Polonia e están moi por riba de calquera industria do Estado. Os galegos e galegas sufrimos durante anos problemas ambientais e choiva ácida causados pola emisión de máis de 500.000 toneladas de dióxido de xofre/ano (541.229 no ano 1992) e algo ou bastante menos ao realizar a empresa varias modificacións impostas pola Normativa Europea.
A pasividade gobernamental e en concreto a autonómica respecto ao tema da contaminación foi sempre manifesta, tivo que vir a UE a aplicar nova lexislación máis ríxida para aminorar algo a contaminación.
A Central Térmica de As Pontes emitiu no ano 2018 un total de 7,94 millóns de toneladas de gases invernadoiro CO2-eq. -datos da Oficina Española do Cambio Climático- e dúas instalacións térmicas As Pontes e Meirama emitiron 10,18 millóns de toneladas equivalentes de CO2 (dióxido de carbono) dun total galego do comercio de emisións de 15,5 millóns. Ambas representaban o 65,5% do total emitido no comercio citado e significaban aproximadamente a terceira parte de todas as emisións galegas por todas as fontes ( industria, transporte, servizos, agricultura, pesca...).
Nun artigo de xuño de 2019 con datos do 2018 e con relación ao cambio climático e as emisións de gases de efecto invernadoiro escribia: Galiza co 5,6% das instalacións no comercio de emisións, xera o 12,2% das emisións do España, un ano máis a xeración eléctrica, a industria de alumina-aluminio e a fabricación de ferraxeiros son as grandes emisoras. Outro artigo tamén do mes citado afirma: A gran maioría da poboación da provincia de A Coruña respirou no 2018 aire contaminado. Galiza ten unha contaminación moi superior a que “teórica e comparativamente co resto do Estado” lle podía corresponder por poboación, extensión xeográfica (km2), grado de industrialización, nivel de desenvolvemento e nivel de vida,valores de PIB... non só referida a partículas senón a outros contaminantes como ozono troposférico, metais pesados, naftaleno, benceno, dióxido de xofre, dióxido de carbono...
A Coruña, Santiago e Ferrol presentan valores dentro da lexislación pero están moi por riba do nivel saudábel que recomenda a OMS e polo tanto con contaminación importante e risco para a saúde, situación que non é de agora...
En Galiza pódese estimar que máis de 3.000 persoas/ano terán unha morte prematura causada pola contaminación (case 1.300 na Coruña) e seguirán dándose problemas de saúde. De seguir así a situación acentuarase dándose máis desequilibrios e problemas nos ecosistemas (pragas, diminución da produción...) que repercutirán economica e socialmente.
Conseguir que a atmósfera que respiramos estea dentro dos límites recomendados pola OMS – lexislación máis ríxida- serviría non so para para reducir entre o 30 e o 50% algúns tipos de cancro senón tamén para contribuír a recuperar o equilibrio do medio ambiente.
...E agora apura e “promove unha descontinuidade” en As Pontes (Galiza) e Litoral en Almería. Mentres a solicitude de peche das dúas primeiras centrais (Compostilla-León e Andorra-Teruel) ía en paralelo cuns plans de futuro que respectaba os postos de traballo de 166 en León e 153 en Teruel, aquí descoñécese o futuro.
En Compostilla e Andorra vai instalar ate 1000 MW de nova capacidade fotovoltaica na zona (inversión de 800 millóns de euros) e 300 MW en Ponferrada inversión de 240 millóns). Nada de isto se apunta para As Pontes.
A discriminación de ENDESA con Galiza vai máis alá: aquí nin puxo data de peche nin tampouco de desmantelamento. O único que di o comunicado do Consello de Administración é que vai “avaliar opcións de futuro”. Só falta que teña en consideración e estude algunhas das medidas delirantes que algúns propoñen nos medios de comunicación: queimar lodos de depuradora, lodos gandeiros, biomasa... De novo volveriamos á contaminación de partículas, metais pesados, gases invernadoiro e acidificantes... Ou o que propoñen algúns políticos do PP: seguir funcionando!! Seguro que ENDESA ten ben claro o que pretende e non necesita novas ideas. As renovables son a alternativa e hoxe de gran rendibilidade, pero debemos saber que non serve calquera renovable nin de calquera forma, como acontece coa eólica en moitos lugares do noso país.
As multinacionais veñen con vantaxes dos Gobernos para instalarse e queren “promover a descontinuidade” sen nada a cambio e sen contar co "benefactor". Os gobernos autonómico e central amosan unha miopía e pasividade incríbel: nunca esixen ás grandes empresas plans de peche e de futuro, e alternativas que contemplen os postos de traballo e novos empregos. Descoñecían os proxectos presentados por ENDESA? Sería demasiado obrigar á empresa a formular un Plan de Futuro alternativo con inversións adecuadas en consonancia cos grandes beneficios que obtiveron desta central, e que conserven os postos de traballo?
O peche de As Pontes dende logo é ben acaído por méritos propios: case 50 anos de gran contaminación non é pouco. A Galiz quédalle a débeda histórica, a problemática ambiental e a esperanza de que ENDESA faga o mesmo que en León e Teruel, sen despidos e con alternativas de renovables como a fotovoltaica. Non dirán que nas Pontes non teñen espazo para instalar paneis, e mesmo poderían utilizar o "lago" artificial que fixeron no lugar da mina e ser de novo pioneiros...
RAMÓN VARELA DÍAZ, ex-presidente de ADEGA e experto en contaminación ambiental
ADEGA / Asociación para a defensa ecolóxica de Galiza
Avenida de Castelao, 20-Baixo 15704 Santiago de Compostela
Tlf/Fax: 981 570 099 Email: adega@adega.gal