Buscador
Os Equipamentos para a Educación Ambiental. O estado da cuestión en Galiza
Araceli Serantes Pazos
Caderno nº 13 - Educación Ambiental en Galiza
Páx. 29 - 42
Co nome xenérico de equipamentos para a educación ambiental (EqEA en adiante) agrupamos iniciativas ben diferentes, tanto pola oferta de actividades, como pola súa localización, contidos, etc.; estamos a referirnos ás Granxas Escola, Aulas de Natureza, Centros de Interpretación,Centros de Visitantes, Ecomuseos, Parques Etnográficos… A miúdo pénsase que se trata dun moderno movemento socio-educativo, con pouca tradición e escasas experiencias no noso país, máis unha ollada á nosa historia, concretamente aos movementos naturalistas e educativos máis innovadores, fannos pensar que son herdeiros dun pasado notable, e que constitúen unha resposta contemporánea aos problemas e á lóxica do noso tempo.Existen numerosos recursos para a divulgación do patrimonio, tanto natural como cultural, máis non todos podemos consideralos EqEA. Os EqEA son iniciativas ligadas á educación ambiental (EA), que cunhas instalacións fixas, posibilitan a un equipo educativo estable utilizar osrecursos do contorno para favorecer a comprensión das interdependencias das persoas co medio natural e cultural; ademais permiten a participación na mellora dos problemas ambientais.
Profesionais da Educación Ambiental?
Xulio Gutiérrez Roger
Caderno nº 13 - Educación Ambiental en Galiza
Páx. 43 - 46
Iniciamos esta reflexión cunha interrogante porque os educadores e educadoras ambientais son, neste momento, arraianos que transitan por unha difusa fronteira entre o profesional e o diletante, entre o establecido e o emerxente entre o traballo voluntario e o remunerado. ¿Estamos, logo, ante unha nova profesión? ¿ou se trata aínda dunha ocupación?Unha das características propia das transicións é a incertidumbre. A profesionalización dos educadores e educadoras ambientais (ErAm) é un proceso imparable pero incerto e inzado de oportunidades e ameazas.Non está claro se o balance de perdas e ganancias da formalización dunha profesión tan vocacional como esta vai ser satisfactoria para todas as persoas que participan dela. Existe unha forte resistencia, tanto entre os teóricos como entre os practicantes da educación ambiental, apromover unha profesionalización no seu sentido máis clásico, o que conduciría inevitablemente á creación dunha titulación específica, homoxenización duns estudios iniciais, creación dun colexio profesional, etc. Pola contra, os ErAm considéranse a si mesmos como un colectivocun campo profesional específico e cuns sinais de identidade propios.
O Prestige, o poder da Educación Ambiental e nós
Pablo Ángel Meira Cartea
Caderno nº 13 - Educación Ambiental en Galiza
Páx. 47 - 57
Quen traballamos no campo da Educación Ambiental (en adiante EA) levamos máis dunha década –dende o Cumio Ambiental de Río de Xaneiro de 1992- perseguindo, cal galgos nun canódromo, la lebre do Desenvolvemento Sostible. Non é esta unha figura retórica gratuíta.Como ben se sabe, os galgos nunca chegan a capturar a lebre que, ademais, non é tal aínda que o pareza. Os galgos creen saber porque corren –para capturar a lebre- pero realmente o fan para facilitar un negocio de apostas, parece ser, nada desprezable. Esta finalidade nunca é cuestionada polos seus principais protagonistas, obvia dicir que os galgos non teñen a capacidade de facelo, anque son os que pagan o pato cando non gañan (e eso acaba sucedendo tarde ou cedo).Tampouco teñen a posibilidade de optar por outro xogo ou por outro “campo” de xogo, dado que non depende da súa vontade o correr ou non. O seu mundo é un “canódromo” e nin sequera poden saber que ese mundo só é un entre outros posibles.Non sei si hai moitos ou poucos actores da EA que se identifiquen con esta metáfora ou, polo menos, que vexan nela elementos que describan seu papel ou o papel ó que parece estar abocada nas denominadas sociedades avanzadas.
Algas doceacuícolas nos ríos de Galiza
Mª Carme López Rodríguez
Caderno nº 15 - Os ríos galegos (II): Calidade e biodiversidade
Páx. 7 - 16
As algas son un grupo moi diverso de plantas fotosintéticas carentes de raíces, tallos e follas, e de sistema vascular, que teñen clorofila a como pigmento primario fotosintético, e un amplo rango de estratexias reprodutivas: desde simple división asexual até formas complexas de reprodución sexual. As algas viven practicamente en todos os medios, aínda que maioritariamente encóntranse en hábitats acuáticos, pero desenvólvense tamén no solo, sobre a neve e o xeo soportando as temperaturas máis extremas. Nos ecosistemas acuáticos, as salgas son os produtores primarios máis importantes e a base da cadea alimentaria. En medios doceacuícolas como son os ríos, lagos, encoros, etc, o termo “alga”pódese asignar principalmente a organismos microscópicos, na súa maioría unicelulares ou filamentosos, algúns dos cales asócianse formando colonias e alcanzando dimensións visíbeis a simple vista como diminutas partículas verdosas, pardas ou negrallentas. No medio mariño, polo contrario, o que máis destaca cando nosa cercamos ás costas galegas en marea baixa, é a grande exuberancia vexetal debida ás algas macroscópicas, aínda que neste medio a representación de algas microscópicas tamén é elevada.
Contaminación fluvial
Manuel Soto e Isabel Ruíz
Caderno nº 15 - Os ríos galegos (II): Calidade e biodiversidade
Páx. 17 - 37
As características naturais das augas superficiais varían dunha zona a outra e tamén de estación en estación, e en función das condicións climatolóxicas. Estas características naturais e o seu réxime de variación é un dos factores que determina o tipo de vida, a súa intensidade e diversidade nun determinado sistema fluvial. Da cabeceira á desembocadura pódense diferenciar diversas zonas segundo as características das augas: desde frías, oxixenadas e libres de materia orgánica, e de elevada velocidade na cabeceira até augas ricas en materia orgánica e con menor contido en oxíxeno nas zonas mansas onde predomina a sedimentación e pasando polas zonas intermedias.As especies que viven en cada tipo de auga son moi diferentes. A calidade dunha auga pódese determinar mediante diferentes parámetros tanto de tipo físico, como químico e biolóxico. Por outra banda a principal razón de contaminación das augas fluviais é o vertido de augas residuais de diferente procedencia: urbana, industrial.... Outras fontes poden ser o vertido de residuos sólidos ou a deposición desde atmosferas contaminadas. Neste traballo analizaremos con maior detalle a incidencia dos vertidos residuais sobre os ríos.
Método de restauración de ecosistemas fluviais
Joaquín Navarro Hervia e Asier Sáiz Rojo
Caderno nº 15 - Os ríos galegos (II): Calidade e biodiversidade
Páx. 38 - 48
Durante as últimas décadas estanse practicando nos chamados países desenvolvidos técnicas e métodos de traballo que perseguen a restauración de ríos e ribeiras degradadas para recuperar os valores naturais, paisaxísticos e de ocio que antano ofrecían á humanidade. Os sistemas ribeiriños á vez que nos achegan valores estéticos, socioculturais, históricos e ecolóxicos, controlan a erosión e as escorrentías nas marxes, incrementan a súa estabilidade e proporcionan un sistema natural de defensa contra avenidas. Tamén melloran a calidade das augas ao conformar unha barreira filtrante fronte a pesticidas e fertilizantes; conservan intactos os frezadeiros das nosas especies piscícolas entre outras. Existe hoxe en día unha corrente mundial no ámbito da restauración de ecosistemas perturbados cuxo obxectivo principal consiste na recuperación dos ecosistemas en relación a un nivel axeitado de saúde, integridade e sustentabilidade, é que se denomina como Restauración Ecolóxica.
Avenida de Castelao, 20-Baixo 15704 Santiago de Compostela
Tlf/Fax: 981 570 099 Email:adega@adega.gal